Het overlijden van een dierbare is een ingrijpende gebeurtenis. Na de eerste schok komen al snel allerlei zaken in beeld die geregeld moeten worden. Het kan daarbij een onaangename verrassing zijn als de overledene schulden blijkt te hebben. Betekent dit dat jij automatisch als erfgenaam ook opdraait voor de schulden? Nee, hiervoor kun je zelf kiezen. Jij bepaalt of je de erfenis zuiver of beneficiair wilt aanvaarden. Ook kun je de erfenis verwerpen. In dat geval treden de volgende erfgenamen, bijvoorbeeld jouw kinderen, voor jou in de plaats. Zij kunnen op hun beurt de erfenis verwerpen.
Hoe werkt een erfenis met schulden?
1. Breng schulden en bezittingen in kaart
Jouw echtgenoot of ouder is overleden en laat schulden achter. Een lastige situatie, want je wilt niet het risico lopen dat je hierop wordt aangesproken. Wellicht zijn er ook bezittingen waarmee de schulden kunnen worden vereffend. Onderzoek of de overledene meer schulden of juist meer bezittingen had.
2. Kies een advocaat
Neem contact op met een erfrecht advocaat. De afwikkeling van een erfenis kan ingewikkeld zijn. De advocaat kan je helpen bij het maken van de juiste keuze over wat je kunt doen met de nalatenschap. Je kunt kiezen tussen zuiver of beneficiair aanvaarden, of het verwerpen van de erfenis.
3. Zuiver of beneficiair aanvaarden?
Als je de erfenis zuiver aanvaardt, dan erf je zowel de bezittingen als de schulden. Je wordt (mede-)eigenaar van zowel de bezittingen als de schulden van de overledene. Je treedt dan als het ware in zijn of haar plaats. Samen met de andere erfgenamen ben je dan verplicht om alle schulden van de overledene af te betalen. Daarvoor kan ook jouw eigen vermogen worden aangesproken. Dit kan tot gevolg hebben dat je de schulden uit jouw eigen vermogen moet betalen.
Je kunt er ook voor kiezen de nalatenschap beneficiair te aanvaarden. In dat geval neem je de schulden niet over. Je aanvaardt de erfenis dan alleen wanneer er sprake is van een positief saldo. Dit gebeurt vaak bij twijfel over de omvang van de nalatenschap en/of schulden van de overledene. Als de schulden hoger zijn dan de bezittingen, dan hoef je de schulden niet te betalen, maar je ontvangt ook niets. Beneficiair aanvaarden moet worden verzocht aan de rechtbank. Een advocaat kan je hierbij helpen.
4. Vereffenen van de nalatenschap
Erfgenamen die gekozen hebben voor beneficiaire aanvaarding, zijn verplicht de nalatenschap te vereffenen. Er wordt dan een overzicht gemaakt van alle baten en lasten uit de erfenis. Hiervoor wordt bijvoorbeeld een boedelbeschrijving gemaakt en worden de schuldeisers opgeroepen. Alle schulden uit de erfenis worden, zover mogelijk is, betaald. In de wet staat beschreven hoe de vereffeningsprocedure verloopt. Dit is een ingewikkelde procedure. Daarom kun je hiervoor het beste een deskundige inschakelen, bijvoorbeeld een erfrecht advocaat.
5. Erfenis verwerpen
Je kunt er ook voor kiezen om de erfenis te verwerpen. Dit is verstandig als je zeker weet dat de overledene meer schulden had dan bezittingen. Door de erfenis te verwerpen, geef je jouw aanspraak op de bezittingen en schulden op. Je bent vanaf dat moment geen erfgenaam meer en bent dus niet verantwoordelijk voor de schulden. Als gevolg treedt er plaatsvervulling op. Jouw kinderen of andere erfgenamen nemen dan de erfenis van jou over. Zij kunnen deze op hun beurt ook verwerpen of aanvaarden. Het is belangrijk om te onthouden dat je deze beslissing niet kan herroepen, als je de erfenis hebt verworpen.
6. Verklaring van erfrecht
Laat je adviseren door een erfrecht advocaat welke keuze voor jou het beste is. Heb je een keuze gemaakt? De notaris kan dan voor jou een Verklaring van erfrecht opstellen. Hiermee kun je aangeven wat je met de erfenis wilt: de erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair
Schulden voldoen
Als er na verrekening met de bezittingen schulden overblijven, dan dien je alleen nog de schulden te voldoen over het deel waartoe je tot de nalatenschap gerechtigd bent. Ben je bijvoorbeeld voor de helft gerechtigd, dan hoef je ook maar de helft van de schulden af te lossen.
Plaatsvervulling
Wanneer de nalatenschap door de erfgenaam is verworpen, treedt er een nieuwe groep erfgenamen in de plaats. Dit wordt plaatsvervulling genoemd. Wanneer de eerste erfgenaam kinderen heeft, dan zullen zij in deze plaats treden. Op hun beurt kunnen de kinderen de erfenis ook verwerpen. Bij minderjarige kinderen moet de wettelijk vertegenwoordiger toestemming vragen aan de kantonrechter om de erfenis namens de kinderen te verwerpen.
Wat kost het een erfenis verwerpen?
Kosten advocaat
Je maakt met de advocaat een afspraak over het tarief. Dat kan zijn op basis van een uurtarief, een vast bedrag of met subsidie.
Benieuwd naar de kosten?
Gebruik onze rekentool en ontdek binnen een paar klikken of u in aanmerking komt voor subsidie van de advocaatkosten.
Veelgestelde vragen
Moeten de schulden uit de erfenis worden voldaan voordat de bezittingen verdeeld worden?
Ja, in principe moeten de schulden uit de erfenis worden voldaan voordat de bezittingen onder de erfgenamen worden verdeeld. Dit wordt ook wel vereffening van de nalatenschap genoemd. Pas wanneer alle schulden zijn voldaan, kan de verdeling van de overgebleven bezittingen onder de erfgenamen plaatsvinden.
Wat gebeurt er als de schulden van de overledene hoger zijn dan de waarde van de bezittingen?
Als de schulden van de overledene hoger zijn dan de waarde van de bezittingen, bevindt de nalatenschap zich in een negatief saldo. In dat geval kan het aannemen van de erfenis grote financiële gevolgen hebben. Bij een zuivere aanvaarding van de erfenis moet je het tekort uit je eigen vermogen betalen. Bij een beneficiaire aanvaarding hoef je de schulden niet uit je eigen financiële middelen te betalen. Als je ervoor kiest om de erfenis volledig te verwerpen, draag je geen verantwoordelijkheid voor de schulden. Je hoeft dan ook niets te betalen.
Moet ik een advocaat inschakelen bij een erfenis met schulden?
Het is in Nederland niet verplicht om je te laten bijstaan door een advocaat als je te maken krijgt met een erfenis met schulden. Het wordt echter sterk aanbevolen om professioneel advies in te winnen bij een erfrecht advocaat. Deze kan je helpen bij het maken van de juiste keuze en kan je begeleiden bij de juridische aspecten van de afwikkeling van de nalatenschap.
Kan je je keuze om de erfenis te aanvaarden of te verwerpen later nog veranderen?
Nee, als je eenmaal een keuze hebt gemaakt tussen de erfenis aanvaarden of de erfenis verwerpen, blijft deze in principe definitief. Je kan je beslissing dan niet meer herroepen. Het is dus belangrijk om een weloverwogen beslissing te nemen.
Moet je als erfgenaam automatisch opdraaien voor de schulden van de overledene?
Nee, als erfgenaam ben je niet automatisch verplicht om de schulden van de overledene te betalen. Je hebt verschillende opties om met de erfenis en de schulden om te gaan. Je kan de erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.
