Collectief ontslag: waar moet u op letten?

Collectief ontslag 

De naam collectief ontslag zegt het al. Als er sprake is van een grote groep werknemers die ontslagen wordt, spreken we van collectief ontslag. Specifiek gaat het om een groep van minimaal 20 werknemers die binnen een periode van 3 maanden worden ontslagen. De ontslagen moeten het gevolg zijn van slechte bedrijfseconomische omstandigheden. Daarnaast moeten de ontslagen werknemers binnen 1 werkgebied vallen. Het UWV heeft Nederland in zes werkgebieden opgedeeld. We spreken pas over collectief ontslag als van al het bovenstaande sprake is.

Vakbond en de ondernemingsraad

Uw werkgever is verplicht het collectief ontslag te melden aan de belanghebbende werknemersverenigingen; dat zijn de vakbonden. Vakbonden komen op voor de rechten en belangen van werknemers. Zodra zij een melding hebben gekregen van het collectief ontslag zullen zij in overleg gaan met uw werkgever over het opstellen van een sociaal plan. 

Bij grote organisaties met meer dan 50 werknemers is er sprake van een ondernemingsraad. Deze raad bestaat uit gekozen leden die opkomen voor de belangen van de werknemers. De werkgever moet de ondernemingsraad in de gelegenheid stellen om advies uit te brengen over het collectief ontslag. De ondernemingsraad kan beroep instellen bij de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam als de werkgever besluit het advies niet op te volgen.  

Afspiegelingsbeginsel

Bij collectief ontslag is de werkgever verplicht het afspiegelingsbeginsel toe te passen. Hierbij worden de werknemers verdeeld over 5 leeftijdscategorieën. De leeftijdsopbouw binnen de categorieën moet na de ontslagronde zoveel als mogelijk gelijk zijn als voor de ontslagronde. Meestal worden de werknemers met het kortste dienstverband als eerst ontslagen.

Sociaal plan 

Veel werkgevers stellen bij collectief ontslag een sociaal plan op. In een sociaal plan staat vermeld waarom uw werkgever gaat reorganiseren en welke gevolgen dat heeft voor de werknemers. Daarnaast wordt er in het sociaal plan vaak afgesproken welke ontslagvergoeding wordt betaald, of er outplacement wordt aangeboden en/of overige ontslagregelingen.  Een sociaal plan is niet verplicht maar wordt doorgaans toch opgesteld. Want het is voor de werkgever makkelijker om een regeling op te zetten die voor alle werknemers geldt. In plaats van tientallen individuele ontslagzaken te moeten voeren.

Ontslagvergunning UWV

Uw werkgever moet bij collectief ontslag een ontslagaanvraag indienen bij het UWV. Hierin moet hij toelichten wat de bedrijfseconomische reden is dat aanleiding geeft tot de ontslagaanvraag. Het UWV toetst vervolgens of de voorgenomen ontslagen noodzakelijk zijn.

Vaststellingsovereenkomst

Het is ook mogelijk dat uw werkgever u tijdens collectief ontslag een vaststellingsovereenkomst aanbiedt. U kunt overwegen om vrijwillig mee te werken aan uw ontslag en de vaststellingsovereenkomst ondertekenen. Laat de overeenkomst altijd wel goed controleren voor u dit doet.

Kunt u actie ondernemen tegen collectief ontslag?

Als u het niet eens bent met het collectief ontslag, dan kunt u daartegen in actie komen. Zodra u alle papieren van UWV heeft ontvangen, kunt u verweer voeren. U doet dat schriftelijk. U heeft daar geen advocaat voor nodig, maar het is wel verstandig om een arbeidsrecht advocaat in te schakelen. De regels rond collectief ontslag zijn complex. Een arbeidsrecht specialist kent de regels en procedures. Let er op dat u op tijd uw verweerschrift indient. Meestal moet dit  binnen 14 dagen nadat u de brief van het UWV toegestuurd heeft gekregen.