Boedelbeschrijving bij een erfenis

Wat is een boedelbeschrijving?

Een boedelbeschrijving is een overzicht van de bezittingen en schulden van iemand die is overleden, ook wel erflater genoemd. Dit overzicht omvat niet alleen de waarde van de bezittingen (geschat of getaxeerd) maar ook de hoogte van de schulden. Er zijn twee manieren om een boedelbeschrijving op te maken: onderhands als alle betrokken partijen hiermee instemmen en volledige controle hebben over de goederen, of notarieel door een notaris.

Wie maakt de boedelbeschrijving bij een erfenis?

Er zijn diverse situaties waarin de wet of een testament voorschrijft dat een boedelbeschrijving moet worden gemaakt. Hier zijn de belangrijkste gevallen waarin een boedelbeschrijving nodig is:

1. Als er sprake is van een executeur, vereffening of testamentair bewind, moeten de executeur, vereffenaar en bewindvoerder de boedelbeschrijving opstellen. Dit bepaalt welk vermogen zij beheren. In sommige gevallen moet de vereffenaar de boedelbeschrijving ter inzage leggen bij de rechtbank.
2. Bij een wettelijke verdeling kunnen zowel de langstlevende als elk kind verlangen dat een boedelbeschrijving wordt gemaakt. Deze beschrijving bepaalt de vordering van de kinderen op de langstlevende ouder. Als de langstlevende of een van de kinderen niet vrijelijk over hun vermogen beschikt, is een boedelbeschrijving verplicht. Als er minderjarige kinderen erfgenamen zijn bij een wettelijke verdeling, moet er altijd een boedelbeschrijving worden opgesteld en ingediend bij de rechtbank van de woonplaats van het kind binnen een jaar na het overlijden.
3. Op verzoek van erfgenamen of andere belanghebbenden kan de kantonrechter opdracht geven om een boedelbeschrijving op te stellen, zoals bij de legitimaris die aanspraak maakt op zijn legitieme portie.
4. Testamenten die vruchtgebruik of tweetrapsmakingen bevatten, verplichten tot het opstellen van een boedelbeschrijving. De verplichting rust op de vruchtgebruiker of de bezwaarde.

Een boedelbeschrijving kan snel duidelijkheid verschaffen over de omvang van de nalatenschap en een vlotte afwikkeling van de erfenis bevorderen. Zelfs als er geen wettelijke verplichting bestaat, kan het raadzaam zijn om een boedelbeschrijving te maken.

Hoe maak je een boedelbeschrijving?

Wanneer je in de positie bent om een boedelbeschrijving op te maken, kun je op de website van de rechtspraak een voorbeeld van een boedelbeschrijving voor een nalatenschap bekijken. Als het opstellen van een notariële boedelbeschrijving verplicht is, moet je een notaris inschakelen. De notaris is voor het grootste deel afhankelijk van de informatie die je verstrekt om de boedelbeschrijving op te maken.